ႏို႔အံုနာက်င္ျခင္းအေၾကာင္္႔ ဗီြဒီယိုၾကည္႔ရန္/ေဒါင္းလုပ္ဆြဲရန္
© Global Health Media Project www.globalhealthmedia.org
ႏို႔အံုနာက်င္ျခင္း
ႏို႔အံုနာက်င္ျခင္းဟာ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြမွာ ျပႆနာ (၃) ခုေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီဗြီဒီယိုကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ႏို႔တင္းျခင္း၊ ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ ႏို႔အံုပိုးဝင္ျခင္းေတြကို ဘယ္လိုကူညီရမလဲဆိုတာကို သိသြားပါမယ္။
ႏုိ႔အံုဟာ ႏို႔ရည္ေတြနဲ႔အရမ္းျပည့္ေနရင္ ႏို႔တင္းျခင္းကုိျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ႏို႔တင္းျခင္းဟာကေလးစေမြးတဲ့မိခင္ေတြ ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ကေလးဟာႏို႔ေကာင္းေကာင္းမစို႔ရင္၊ ႏို႔စို႔ပံု မမွန္ရင္ ဒါမွမဟုတ္မိခင္က ႏို႔ကိုကုန္ေအာင္မတိုက္ရင္ ႏို႔တင္းျခင္းကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
မိခင္ဟာ ႏို႔ႏွစ္ဖက္လံုးတင္းျပီး ထိရင္နာတဲ့ ေဝဒနာကို ခံစားေနရတတ္ပါတယ္။
ပထမဆံုးကေလးႏို႔စို႔ပံု မွန္၊ မမွန္ကို ေလ့လာရပါမယ္။
တကယ္လို႔ကေလးကို ႏို႔တိုက္ပံု မမွန္ရင္မွန္ေအာင္ ကူညီေပးရပါမယ္။
ၿပီးရင္ ႏုိ႔တင္းတာကို ဘယ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္ရမလဲဆိုတာ ရွင္းျပပါ။
အဆင့္ (၆) ဆင့္ကို ရွင္းျပပါ။
(၁) ႏို႔မတိုက္ခင္မွာ ႏို႔စီးဆင္းမႈေကာင္းေစရန္ သန္႔ရွင္းေသာအဝတ္ေႏြးကို မိနစ္အနည္းငယ္ၾကာ ႏို႔အံုေပၚတင္ထားေပးပါ။
(၂) ႏို႔အံုပတ္ပတ္လည္ကို ညင္သာစြာ ႏွိပ္နယ္ခိုင္းပါ။
(၃) ကေလးႏို႔ငံုေကာင္းေစရန္ ႏို႔အနည္းငယ္ကို ပံုစံမွန္စြာ ညွစ္ထုတ္ခုိင္းပါ။
(၄) ကေလးကို (၁) နာရီ (၂) နာရီျခားတစ္ခါ ႏို႔တိုက္ခိုင္းရပါမယ္။ ႏို႔တစ္ဖက္ကုန္မွ တစ္ျခား ႏို႕တစ္ဖက္ကို ေျပာင္းတိုက္သင့္ေၾကာင္းအၾကံေပးရပါမယ္။
(၅) မိခင္ဟာ အေနအထားအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ႏို႔တိုက္ျခင္းဟာ ႏို႔အားလံုးကုန္စင္သြားေစဖို႔ အကူအညီျဖစ္ေစပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္ကေတာ့ ကေလးႏို႔ဝသြားလို႔ ႏို႔မကုန္ေသးရင္ ညွစ္ထုတ္ပစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏို႔တင္းေနခ်ိန္မွာ ႏို႔ကို ကုန္ေအာင္မတိုက္ရင္ ႏို႔အံုပိုးဝင္ျခင္းကိုဆက္ျဖစ္ေစပါတယ္။
ႏို႔တိုက္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေရေအးစိမ္ထားေသာအဝတ္သန္႔သန္႔ကို ႏုိ႔အံုေပၚ (၁၀) မိိနစ္ (၁၅) မိနစ္ခန္႔တင္ေပးထားျခင္းျဖင့္ မိခင္ကို ပိုသက္သာေစပါတယ္။
ႏို႔လမ္းေၾကာင္းပိတ္ရင္ ႏို႔အံုရဲ႕တစ္ေနရာမွာ မာခဲေနၿပီးထိရင္နာတတ္တဲ့ အၾကိတ္တစ္ခု ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။
မိခင္ကေတာ့မဖ်ားပဲ ေနသာထိုင္သာ ရွိေနမွာပါ။
ႏို႔စီးဆင္းမႈမေကာင္းရင္ ႏို႔လမ္းေၾကာင္း ပိတ္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ကေလးႏို႔စို႔ပံုမမွန္ရင္၊ ကေလးႏို႔စို႔ေနခ်ိန္မွာ ႏို႔ကို ညွစ္ထုတ္တာမ်ိဳးလုပ္ရင္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အေမႏို႔တိုက္တာကိုၾကည့္ၿပီး လုိအပ္ရင္ ကေလးႏို႔စို႔ပံုကို မွန္ကန္ေအာင္ကူညီေပးရပါမယ္။
ႏို႔စီးဆင္းမႈေကာင္းဖို႔ဆိုရင္ ကေလးႏို႔စို႔တဲ့ပံုစံက မွန္ကန္ဖို႔လိုပါတယ္။
ႏို႔လမ္းေၾကာင္းပိတ္တာကို ကူညီဖို႔ အခ်က္ (၄) ခ်က္ကိုအၾကံေပးရပါမယ္။
(၁) ကေလးႏို႔ဆာတိုင္း (၁)နာရီ (၂)နာရီျခားတစ္ခါႏုိ႔တိုက္ဖို႔အၾကံေပးပါ။ ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္တဲ့ဘက္ကေန စတိုက္ရပါမယ္။ အကယ္၍ မိခင္ကႏို႔မတိုက္ႏိုင္ေသးရင္ ႏိုအနည္းငယ္ကို ညွစ္ထုတ္ပစ္ရပါမယ္။
(၂) ေရေႏြးစိမ္ထားေသာ အဝတ္သန္႔သန္႔နဲ႔အုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ႏို႔စီးဆင္းမႈကို ပိုေကာင္းေစပါတယ္။
(၃) ကေလးႏို႕စို႔ေနခ်ိန္မွာ မိခင္ဟာ ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္တဲ့ေနရာကို အသာအယာႏွိပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့လိုႏွိပ္ေပးေနသလို ကေလးကလဲ ႏို႔ကိုစုပ္ယူေနတဲ့အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့သက္သာေစပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးကေတာ့ ကေလးႏို႔စို႔ေနစဥ္ မိခင္က ႏို႔အံုပတ္ပတ္လည္ကို ႏွိပ္နယ္ေပးျခင္းျဖင့္လည္း ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္ျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။
ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္တာကို သိသိခ်င္း ကေလးကိုပံုစံမွန္စြာ ႏို႔တိုက္မယ္ဆိုရင္ ၁ ရက္ ၂ ရက္ အတြင္းမွာ သက္သာေစပါတယ္။
တကယ္လို႔ဂရုမစိုက္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ႏို႔အံုပိုးဝင္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြပါဆက္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ပိုးဝင္သြားရင္ ႏို႔အံုဟာနီရဲေရာင္ရမ္းၿပီး နာက်င္တဲ့ေဝဒနာေတြအျပင္ မိခင္ဟာ အဖ်ားေရာဂါပါ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္လို႔အရမ္းေရာင္ၿပီးနာေနၿပီဆိုရင္ ႏို႔အံုဟာ ႏို႔အံုမွာ ျပည္ပါတည္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေဆးခန္းကို သြားျပဖို႔လိုပါၿပီ။
ႏို႔အံုပိုးဝင္တာဆိုရင္ေတာ့ အရင္ဆံုကေလးႏို႔စို႔ပံုမွန္ကန္ေစဖုိ႔ဂရုစိုက္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္တုန္းကလို အဆင့္ (၄) ဆင့္ကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
(၁) ပိုးဝင္ေနတဲ့ ႏို႔အံုဘက္ကပဲ စတိုက္ပါ။ ႏို႔အံုပိုးဝင္ေပမယ့္ ႏို႔ရည္ကေတာ့ ကေလးအတြက္ေကာင္းေနဆဲပါ။
(၂) ေရေႏြးဝတ္ကိုသံုးပါ။
(၃) ႏို႔တိုက္ေနရင္ ႏို႔အံုကို အသာအယာ ညွစ္ေပးပါ။
ေနာက္ဆံုးကေတာ့ ႏို႔အံုပတ္ပတ္လည္ကိုအသာအယာႏွိပ္ေပးပါ။
ႏို႔အံုဟာထိရင္နာတယ္ဆုိတာမေမ့ပါနဲ႔။
ႏို႔အံုပိုးဝင္ျခင္းဟာႏို႔အံုမွာရွိတဲ့အသားေတြကိုပဲထိခိုက္တာပါ။ ႏို႔ရည္ကေတာ့လံုးဝ အေကာင္းပကတိပါပဲ။
ႏို႔ရည္ဟာ ကေလးအတြက္ေကာင္းေနတုန္းပါ။
ႏို႔အံုပိုးဝင္ရင္ေတာင္မွ ကေလးကိုႏို႔ဆက္တုိက္ေနၿပီး ပိုေနတဲ့ႏို႔ရည္ကို ညွစ္ထုတ္ေပးမွသာ ႏို႔စီးဆင္းမႈ ေကာင္းေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
HIV ေရာဂါရွိေနတဲ့မိခင္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုးမဝင္တဲ့ႏို႔အံုဘက္ကသာ စတိုက္သင့္ပါတယ္။
မိခင္ဖ်ားေနတာ မသက္သာမခ်င္းပိုးဝင္တဲ့ႏို႔အံုဘက္က နို႔ရည္ကိုညွစ္ထုတ္ေပးလို႔ရပါတယ္။
ဒါမွကေလးက ႏို႔အံုႏွစ္ဖက္လံုးကုိစို႔ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Dicloxacillin လိုပိုးသတ္ေဆးေတြ မိခင္ကိုတိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
နာက်င္မႈနဲ႔ အဖ်ားကိုသက္သာေစဖုိ႔ paracetamol ကိုေပးႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ရက္ေဆးေသာက္ၿပီးလို႔မသက္သာရင္ မိခင္ကိုျပန္လာျပဖို႔ေျပာပါ။
တကယ္လို႔ႏို႔အံုပိုးဝင္တယ္ဆိုရင္မိခင္ကဖ်ားေနတတ္ပါတယ္။
အလုပ္လဲလုပ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
အိပ္ရာထဲမွာပဲအနားယူၿပီး ကေလးကိုႏို႔ဆက္တိုက္ႏိုင္ဖို႔ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္သင့္ပါတယ္။
သတိထားရမယ့္ အခ်က္ေတြက
ႏို႔တင္းရင္ ႏို႔အံုဟာႏို႔ရည္ေတြနဲ႔ၿပည့္ေနၿပီး ထိရင္နာတတ္ပါတယ္။
ႏို႔အံုမွာ အၾကိတ္ေတြ႔ရင္ႏို႔ေၾကာင္းပိတ္တာပါ။ ဒါဆိုရင္မိခင္ဟာဖ်ားၿပီး ႏို႔အံုပိုးဝင္ျခင္းကိုပါ ဆက္ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။
ဘယ္လုိအခက္အခဲျဖစ္ေနပါေစ ကေလးကိုပံုစံမွန္ကန္စြာႏို႔တုိက္ေစၿပီး ႏို႔စီးဆင္းမႈေကာင္းေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ကေလးကို (၁) နာရီ (၂) နာရီျခားတစ္ခါ ႏို႔တိုက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ညွစ္ထုတ္ေပးပါ။
Translation Credit: +aungye htut (SCI Nutrition PO)
No comments:
Post a Comment