မိခင်အလုပ်လုပ်နေရင် ကလေးကို ဘယ်လိုနို့တိုက်မလဲ?

မိခင်အလုပ်လုပ်နေရင် ကလေးကို ဘယ်လိုနို့တိုက်မလဲ?

အလုပ်သွားနေတဲ့အမေများ          နို့ရည်ညှစ်ထုတ်ခြင်းအား ဖြင့် နို့တင်းခြင်း ကိုသက်သာစေသလို၊ နို့ကိုလဲ ပျော့ပျောင်းစေပြီး နို့စီးဆင်းမှုကိုလည်းကောင်းစေပါတယ်။ နို့ညှစ်ထုတ်ခြင်းဟာ ကလေးနဲ့အမေခွဲခွာချိန်မှာ အရမ်းအရေးကြီးသလို နို့စီးဆင်းမှုကိုလည်းကောင်းစေပါတယ်။ မိခင်အပြင်သွားတဲ့အချိန်နို့ညှစ်ထားခဲမယ်ဆိုရင် အခြားတစ်ယောက်က ကလေးကိုတိုက်ထားနိုင် သလိုမကုန်ရင်လဲ သိမ်းထားနိုင်ပါတယ်။


နို့ရည်မညှစ်သေးခင်ဘာတွေ ပြင်ဆင်ဖို့လိုလဲ?

မိခင်က သူမရဲ့နို့ရည်ကို  မညှစ်သေးခင် လက်ကို အရင်စင်ကြယ်အောင်ဆေးရပါမယ်။ ပြီးရင် အဝကျယ်ပြီး သန့်ရှင်းတဲ့ခွက်ထဲကို ညှစ်ထည့်ရပါတယ်။ နို့မညှစ်ခင် နို့အုံရဲ့ ပတ်ပတ်လည်ကို အသာအယာနှိပ်နယ် ပေးဖို့လိုပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းကြောင့် နို့ရည်ကို ပိုပြီးထွက်စေပါတယ်။


နို့ရည်ဘယ်လိုညှစ်ရင် ဘယ်အချက်တွေထည့်သွင်းစဉ်းစားရမလဲ?

နို့ရည်ညှစ်ရင် အဓိကအချက်ကတော့ နို့အုံကို ညှစ်ပြီး ပြန်လွှတ်တဲ့အချိန်ပါပဲ။ နို့စီးဆင်းမှုကောင်းစေဖို့ မိခင်ကသက်တောင့်သက်သာရှိနေပြီး ကလေးနဲ့လည်း ဆက်သွယ်မှုရှိနေရပါမယ်။ နို့ထွက်လာစေဖို့အတွက် နို့အုံကို အသာအ  ယာနှိပ်နယ် ခြင်း၊ ကလေးကိုမြင်ရတဲ့နေရာမှာထားခြင်း၊ ကလေးရဲ့အသံကို ကြားနိုင်တဲ့နေရာမှာ ညှစ်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် ကလေးရဲ့စောင်တို့ အဝတ်တို့ကိုရှုပြီးမှ နို့ကိုညှစ်ပါ။ မိခင်သက်တောင့်သက်သာရှိနေရင် နို့ရည်ကို ပိုပြီးများများရစေပါတယ်။


နို့ရည်ကိုဘယ်လိုညှစ်မလဲ?

အမဲကွင်းရဲ့အပေါ်ဘက်လက်နှစ်လုံးလောက်အကွာမှာ လက်မ ကိုထားလိုက်ပါ။ ပြီးရင်ကျန်တဲ့လက်ချောင်းတွေကို နို့အုံရဲ့အောက်မှာထားလိုက်ပါ။ လက်မဟာနို့အုံကိုညှစ်ရင်းနဲ့ ရင်ဘက်ဆီသို့ဆွဲတင်သွားရပါမယ်။ ပြီးရင်အောက်ဘက် က   လက်ချောင်း  တွေနဲ့ လက်နဲ့ ဟာနို့အုံကို ညှစ်ပြီးအောက်ကိုဆွဲချလာပါ။ ပြီးရင်လက်ကို လွှတ်လိုက်ပါ။ နောက်ဘက်ကိုဖိဆွဲပါ။ အောက်ကလက်ချောင်းတွေနဲ့လက်မနဲ့ ညှစ်ပြီးအောက်ကိုဆွဲလာပါ။ ပြီးရင်လွှတ်လိုက်ပါ။

မိခင်ဟာနို့သီးခေါင်းကိုပဲညှစ်နေရင် နို့ဟာအများကြီးထွက်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့်လက်မကိုနောက်ပြန်ဖိဆွဲတင်မယ်ဆို ရင် နို့စီးဆင်းမှု ပိုကောင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။ အစပိုင်းမှာ တော့နို့ရည် အနည်းငယ်ပဲ ထွက်ရင်ထွက်နိုင်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းလုပ်ရင်းနဲ့ပဲ လုပ်တတ်သွားပါလိမ့်မယ်။

ပထမဆုံးထွက်တဲ့နို့ဦးရည်ကတော့နည်းမှာပါပဲ။ ဒါပေမယ့်မွေးစကလေးအတွက် တော့ လုံလောက်တဲ့နို့ရည် ဖြစ်ပါတယ်။ အဝါရောင်ပျစ်ပျစ်နို့ဦးရည်ဟာ ကလေးကို ရောဂါကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ဓာတ်တွေအများကြီးပါတယ်။

နို့အုံကို ညှစ်ဖို့အတွက် လက်ချောင်းတွေပဲ လှုပ်ရမှာပါ။ လက်ချောင်းတွေကလွဲပြီး ကျန်တဲ့နေရာတွေက မလှုပ်ရပါဘူး။ နို့အုံမှာရှိတဲ့ အသားစတွေဟာ ပျော့ပျောင်းနူးညံ့နေလို့ပါ။ နို့အံပေါ်မှာလက်ကိုအရမ်းလျှောက်ညှစ်နေရင် နိုအုံနာကျင်တဲ့ ဝေဒနာကို ခံစားရပါလိမ့်မယ်။ နို့သီးခေါင်းကို လက်မ၊လက်ညှိုးနဲ့ညှစ်ခြင်း ဆွဲခြင်းများ မလုပ်ရပါဘူး။ နို့ညှစ်ခြင်းကြောင့် နို့အုံနာကျင်ခြင်းကို မဖြစ်ပါစေနဲ့။ တကယ်လို့လက်ချောင်းတွေက နို့သီးခေါင်းနားမှာပဲညှစ်နေမယ်ဆိုရင် တော်တော်နဲ့နို့ထွက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နို့အုံထဲက အသားစ အခဲလေးတွေကို ညှစ်မိမှသာ နို့ရည်များများထွက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နို့တစ်ဖက်က နည်းသွားရင်တော့ အခြားနို့တစ်ဖက်ကို ပြောင်းညှစ်လိုက်ပါ။ နို့ရည်မကုန်မခြင်း တစ်ဖက်ပြီးတစ်ဖက် ပြောင်းပြီးညှစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုနို့ရည်ညှစ်ထုတ်ခြင်းဟာ နို့တင်းနေချိန်၊ နို့အုံအရမ်းပြည့်နေတဲ့အချိန်၊ နို့ကြောင်းပြည့်နေတဲ့အချိန် တွေမှာလဲ အသုံးဝင်ပါတယ်။ နို့ရည်ညှစ်ထုတ်ခြင်းအားဖြင့် နို့ရည်ကိုပိုထွက်စေနိုင်ပြီး နို့လမ်းကြောင်းပိတ်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ နို့ထွက်ကောင်းအောင်နို့ကို ညှစ်ထုတ်ပေးဖို့လိုသလို ကလေးကိုလဲ နို့ဆက်တိုက်ဖို့လိုပါတယ်။


နို့ရည်ညှစ်ပြီးရင် ဘယ်လို သိမ်းမလဲ?

နို့ညှစ်ပြီးရင် သန့်ရှင်းပြီးအဖုံးပါတဲ့ ဖန်ခွက်၊ ကော်ခွက် ထဲမှာသိမ်းထားပါ။ တစ်ခါတိုက်ဖို့အတွက် ခွက်တစ်ခုကိုပဲအသုံးပြုပါ။ ခွက်တွေအများကြီးသိမ်းထားမယ်ဆိုရင် တစ်ခွက်ဆီကိုတိုက်မယ့် ရက်ရယ်၊ အချိန်ရယ်ကို ကပ်ထားသင့်ပါတယ်။ သိမ်းမယ်ဆိုရင်တော့ အတတ်နိုင်ဆုံး အေးမယ့် နေရာမှာသိမ်းပါ။ သန့်ရှင်းတဲ့နို့ရည်ဟာ အရမ်းမပူတဲ့အခန်းထဲမှာဆိုရင် မပုပ်မသိုးပဲ (၆) နာရီလောက်ထားနိုင်ပါတယ်။ ရေခဲသေတ္တာထဲမှာသိမ်းထားနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ကောင်းပါတယ်။ ဒါဆိုရင်တော့ ၅ ရက်လောက်အထားခံပါတယ်။ ရေခဲသေတ္တာရဲ့ အောက်ဆုံးအထပ်ဟာ အအေးဆုံးနေရာဖြစ်တဲ့အတွက် အဲ့နေရာမှာသိမ်းထားသင့်ပါတယ်။ တကယ်လို့နို့ရည်ဟာ ခဲသွားပြီဆိုရင် နှစ်ပတ်လောက်အထားခံပါတယ်။


ညှစ်ထားတဲ့နို့ရည်ကို ဘယ်လိုတိုက်ကျွေးရမလဲ?

ကလေးကိုတိုက်တော့မယ်ဆိုရင် ကြာသွားပြီဖြစ်တဲ့နို့ရည်ကို စတိုက်ပါ။ နို့ရည်ကိုပြန်နွှေးတော့မယ်ဆိုရင် နို့ထဲ့ထားတဲ့ခွက်ကို ရေနွေးနွေးထဲ့စိမ်ထားလိုက်ပါရုံပါပဲ။ မီးဖိုပေါ်တင်ပြီးနွှေးစရာ မလိုပါဘူး။ ခွက်ကို ဆပ်ပြာ၊ ရေသန့်သန့် တို့နဲ့သေချာဆေးပါ။ ပြီးရင်တော့ ခွက်ကို ခြောက်သွေ့အောင်ထားလိုက်ပါ။

References: Global Health Media Project- New Born Care Series